Γενικές Πληροφορίες

Η Λισσός αποτελεί μία αρχαία πόλη στα νοτιοδυτικά του νομού Χανίων, κοντά στο μικρό, αλλά όμορφο χωριό της Σούγιας. Μαζί με τη Συία αποτελούσαν τα λιμάνια της αρχαίας Ελύρου, της σημαντικότερης αρχαίας πόλης της περιοχής, όπου βρίσκεται κοντά στο χωριό Ροδοβανί.

Η Λισσός είχε μεγάλη εμπορική και ναυτιλιακή δύναμη. Ήταν τόσο ανεπτυγμένη, που είχε τα δικά της νομίσματα με τις εικόνες της Αρτέμιδος με ένα δελφίνι, και την λέξη ¨Λίσιον¨.

Η πρώιμη ιστορία της πόλης είναι άγνωστη. Με βάση τις επιγραφές και τα νομίσματα του 3ου αιώνα π.Χ., γνωρίζουμε ότι αποτελούσε μέλος της Ορείας. Το κοίνον της Ορείας αποτελούσαν οι πόλεις της Λισσού, Συίας, Ποικίλασσου, Τάρρας, Υρτακίνας, και Ελύρου.

Η Λισσός αποτελεί το δεύτερο πιο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο της Κρήτης, μετά την Γορτύνα που ήταν η ρωμαϊκή πρωτεύουσα της Κρήτης, λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των γλυπτών που βρέθηκαν από αρχαιολόγους. Τα ευρήματά τους εκτίθενται σε δύο ξεχωριστά μουσεία, το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Στη Λισσό μπορείτε να βρείτε αρχαίο νεκροταφείο, θέατρο, υδραγωγείο, λουτρά αρχαίων χρόνων, και Παλαιοχριστιανικές βασιλικές. Ωστόσο, αυτό που διακρίνει την πόλη της Λισσού από άλλες αρχαίες πόλεις της νοτιοδυτικής Κρήτης εκείνης της εποχής, είναι το Ασκληπιείο.

Το Ασκληπιείο της Λισσού στην αρχαιότητα ήταν ότι στο σημερινό κόσμο θα ήταν ένα μεγάλο περιφερειακό κέντρο υγείας ή νοσοκομείο, όπου υπηρετούσε το σύνολο των γύρω περιοχών. Το νερό της Λισσού θεωρείτο ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες, και χρησιμοποιούταν συχνά για την θεραπεία διάφορων ασθενειών. Δυστυχώς όμως, ένας σεισμός το κατέστρεψε, αλλά το ψηφιδωτό του πάτωμα, με παραστάσεις ζώων και γεωμετρικών σχημάτων παρέμεινε σχεδόν ανεπηρέαστο.

Τέλος, πέραν από το Ασκληπιείο και τη ρωμαϊκη νεκρόπολη, υπάρχουν και δύο ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες, ο Άγιος Κήρυκος όπου κοσμείτε από ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες, και το εκκλησάκι της Παναγίας που είναι χτισμένο με αρχαία σκαλιστά μάρμαρα.

Περιγραφή του μονοπατιού

Η Λισσός αποτελεί ένα πολύ όμορφο και ήσυχο μέρος, με αρκετά ενδιαφέροντα απομεινάρια αρχαίου πολιτισμού. Θεωρούμε ότι αξίζει να περάσετε λίγο χρόνο εξερευνώντας την, και απολαμβάνοντας την απίστευτα ήσυχη ατμόσφαιρά της.

Η βόλτα στη Λισσό είναι από του πιο δημοφιλής περίπατους των ανθρώπων που ζουν και επισκέπτονται την Σούγια. Είναι μία σχετικά εύκολη διαδρομή, με συνολική διάρκεια περίπου ενενήντα λεπτών.

Πριν ξεκινήσετε, βεβαιωθείτε ότι έχετε ένα καλό ζευγάρι μπότες ή παπουτσιών πεζοπορίας, καθότι είναι απαραίτητα για την τραχιά έκταση του φαραγγιού.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι κανείς δεν ζει στη Λισσό, και καλό θα ήταν να πάρετε κάποια τρόφιμα μαζί σας, για να κάνετε κάποιο πικ νικ κατά την άφιξη ή κατά την διάρκεια παραμονή σας εκεί. Επίσης σας προτείνουμε να πάρετε ένα μπουκάλι νερό, ένα καπέλο, και αντηλιακό για την προστασία από τον ήλιο.

Η είσοδος του φαραγγιού της Λισσού βρίσκεται στο λιμάνι της Σούγιας, όπου και μία πινακίδα θα σας δείξει το σημείο έναρξης της διαδρομής.

Καθώς ξεκινάτε, μπορείτε να παρατηρήσετε την αρχαία γραμμή της στάθμης του νερού, η οποία είναι ορατή στο βράχο, περίπου 7 μέτρα πάνω από το σημερινό επίπεδο της θάλασσας. Αυτή η απότομη πτώση έγινε πριν 1500 χρόνια περίπου.

Στην αρχή του φαραγγιού, υπάρχει ένας βράχος στη μέση της διαδρομής, αλλά μπορείτε να τον παρακάμψετε εύκολα. Το φαράγγι ανηφορίζει, αλλά η ανάβαση δεν είναι δύσκολη, ειδικά στην αρχή. Κατά την διάρκεια της διαδρομής, υπάρχουν πολλά πεύκα που προσφέρουν πολύτιμη σκιά, όπου είναι απαραίτητη ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Αφού περπατήσετε για περίπου μισή ώρα μέσα στο φαράγγι της Λισσού, θα συναντήσετε ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό βράχο, που ίσως θα μπορούσατε να το χρησιμοποιήσετε ως δείκτη, ότι το μονοπάτι σε περίπου 10 λεπτά χωρίζεται σε δύο μέρη:

α. Το μονοπάτι στα δεξιά που συνεχίζει μέσα στο φαράγγι της Λισσού,

β. Το μονοπάτι στα αριστερά που ανηφορίζει και οδηγεί στην εγκαταλελειμμένη πια αρχαία πόλη της Λίσσού. Σε αυτό το σημείο επιλέξτε το αριστερό μονοπάτι.

Το συγκεκριμένο μονοπάτι οδηγεί μέσα από παλιά πεύκα σε ένα πλάτωμα με υπέροχη θέα της γύρω περιοχής. Μετά από δέκα λεπτά, και με κατεύθυνση προς τα δυτικά θα φτάσετε σε μία απότομη πλαγιά, με θέα την μαγευτική Λισσό.

Στη συνέχεια η διαδρομή θα σας οδηγήσει κάτω στην κοιλάδα, μόλις λίγα μέτρα μακριά από το ναό του Ασκληπιείου.

Όταν αποφασίσετε να γυρίσετε πίσω στην Σούγια, χρησιμοποιήστε την ίδια διαδρομή. Προσπαθήστε να απομνημονεύσετε το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής, έτσι ώστε όταν αποφασίσετε να επιστρέψετε, να θυμάστε το νέο σημείο εκκίνησης.